Quy trình kỹ thuật trồng, chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh hại trên cây nho

I. Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây nho con:

1. Giống nho:
Giống nho đỏ (Red Cardinal) ghép trên giống nho gốc ghép Couderc1613, nhằm tăng khả năng chống chịu.

2. Thời vụ trồng :
+ Nên trồng vào các tháng 11,12 và tháng 1 năm sau.
+ Tốt nhất là sau khi mùa mưa kết thúc.

3. Chuẩn bị đất:
– Loại đất thích hợp là thịt pha cát, pH = 5,5-7,5; đất cao, thoát nước tốt, có mương tưới và hệ thống tiêu nước chủ động.
– Đảo đất phá tầng đế cày, bón phân hữu cơ 1-2 tấn/sào (1.000m2).

4. Mật độ , khoảng cách trồng:
– Hàng cách hàng: 2,5 m , cây cách cây (1,5-2,0 m)
– Tương đương mật độ 200-266 cây/1000 m2 .

5. Trồng giống nho đỏ với gốc ghép Couderc 1613
– Đào hố 50x50x50 cm, bón 8-10 kg phân hữu cơ cho 1 hố.
– Đào 1 lỗ chính giữa hố bằng với bầu, cho giống nho gốc ghép xuống sau đó lấp đất lại .
– Thời gian ghép thích hợp từ sau khi trồng 8-10 tuần, khi đường kính thân tại vị trí ghép bằng kích cở chiếc đủa trở lên ( Đường kính trên 5 mm).

6. Làm cỏ, xới xáo:
Định kỳ cứ 15 ngày nên xới xáo và làm cỏ quanh gốc một lần (khoảng 2 –3 lứa nước nên xới nhẹ 1 lần), lúc đầu xới cách gốc 20 cm về sau xới xa gốc dần theo tán lá.

7. Tưới và tiêu nước:
+ Sau khi trồng tưới nước ngay.
+ Trời nắng 4-5 ngày tưới một lần (Chú ý không được để đất khô)
+ Trời mưa tìm mọi cách thoát nước nhanh.

8. Cắm choái làm giàn:
+ Khi cây nho cao 25 –30 cm, tiến hành cắm choái, và cột cây nho vào choái.
+ Nên làm giàn lưới, nên bố trí mặt giàn khoảng 500 m2 cách nhau 1,5-2m để tạo khoảng trống .Về cơ bản là làm sao cho giàn nho càng thông thoáng càng tốt.

9. Bón phân cho nho thời kỳ cây con (tính cho 1 sào)
Thời kỳ cây con kéo dài khoảng 7-8 tháng .Giai đoạn này nên khoảng 2 tháng bón phân một lần. Tổng lượng phân hữu cơ sinh học (HCSH) chuyên nho có thành phần N – P2O5 – K2O5 là 5-3-4 hoặc các loại phân HCSH khác có chất lượng tương đương: 300 kg/sào và 2000 kg phân chuồng .Chia ra các lần bón như sau:

– Bón lót : Trước khi trồng giống nho làm gốc ghép
Đào hố bón 8-10 kg phân chuồng hoai, lấp đất trước khi trồng 15 ngày

– Bón thúc lần 1: Khi cây nho đã bén rễ
Bón phân HCSH chuyên nho: 50 kg

– Bón thúc lần 2: 2 tháng sau khi trồng
Bón phân HCSH chuyên nho : 50 kg

– Bón thúc lần 3:4 tháng sau khi trồng
Bón phân HCSH chuyên nho: 100 kg

– Bón thúc lần 4:6 tháng sau khi trồng
Bón phân HCSH chuyên nho: 100 kg

* Cách bón: Bón xung quanh gốc kết hợp xới xáo xung quanh vùng rễ, lần đầu cách gốc 20 cm, các lần kế tiếp xới xa dần, bón xong tưới nước ngay
Loại phân khác :
+ Khoảng 1 tháng nên phun thêm Chế phẩm sinh học Vườn Sinh Thái qua lá, để giúp cây phát triển khỏe mạnh, tạo tán rộng, đồng thời hạn chế được sâu bệnh hại

10. Tạo cành cấp 1, cấp 2:
– Khi cây nho có cành vượt khỏi giàn 30-40 cm có thể tiến hành bấm ngọn để tạo cành cấp 1.
– Tốt nhất là chọn giữ lại 2-3 cành cấp 1 khoẻ.
– Tạo cành cấp 2 khi cành cấp 1 dài khoảng 120cm, bấm ngọn cành cấp 1 chừa lại 40 cm.

II. Chăm sóc nho thời kỳ kinh doanh:

1. Kiến thiết hầm nho:
Khi cây nho bước vào thời kỳ kinh doanh thì ổn định kiểu hầm nho theo kiểu hầm nổi như sau:
Vị trí cây nho Vị trí bón phân tưới nước

2. Làm cỏ , xới hầm:
Thường làm cỏ xới hầm để giúp đất được thông thoáng. Một năm nên xới hầm 1 lần để tạo bộ rễ mới. Thường tiến hành sau thu hoạch quả.

3. Thời vụ cắt cành:
Không nên cắt cành trong vụ mưa .Nên cắt cành chỉ 2 vụ / năm :
Vụ Đông Xuân: Cắt tháng 11 – 12 , Vụ Hè Thu: Cắt tháng 3,4 (DL)

4. Kỹ thuật cắt cành:
+ Vị trí cắt chừa lại 6-12 mắt, tuỳ theo chiều dài, đường kính, sự hóa gỗ của cành và tùy theo mùa vụ/năm. Tốt nhất 8-10 mắt.
+ Khi mật độ cành thấp thì nên cắt cành 5 tháng tuổi.
+ Khi mật độ cành vượt quá 8 cành/m2, thì phải cắt cành 10 tháng tuổi vào vụ Đông để hạn chế mật độ cành trên giàn.

5. Cắt và rửa cành:
+ Tiến hành cắt cành khi cây nho đang ở trong tình trạng khỏe (kiểm trathực địa: Rễ trắng nhiều, ngọn nho ra lá mới, độ lớn cành và đang hoá gỗ…)
+ Cắt cành xong phun thuốc rửa cành, để hạn chế mầm bệnh cho vụ sau và thu gom cành, lá nho đi tiêu hủy.

6. Cột cành, tỉa chồi nách:
– Ngay sau khi cắt cành phải dùng dây buộc cành và phân chia lại số cành, cho rãi đều trên giàn, tiến hành loại bỏ thường xuyên những cành yếu (vô hiệu).
– Duy trì mật độ cành vừa phải 6-8 cành/m2 .
– Cột cành 2 lần trước khi hoa nở, kết hợp tỉa bỏ bớt chồi nách trên cùng 1 cành.

7. Tỉa trái:
+ Cần tỉa trái sớm để tập trung dinh dưỡng nuôi trái, giúp cho trái to và tạo điều kiện cho chùm nho được thông thoáng, hạn chế sâu bệnh.
+ Nên tỉa trái sớm khi trái kích cở bằng hạt bắp (đường kính khoảng 7 mm) và tỉa lập lại sau đó 15 ngày. Nên tỉa trái đều 4 phía chùm quả.

8. Tưới nước:
+ Khi trời nắng: từ 5-7 ngày tưới một lần. Nếu có điều kiện nên tưới nước kết hợp với tủ gốc bằng rơm rạ để tăng cường sự giữ ẩm cho cây.
+ KHi trời mưa: tìm cách thoát nước càng nhanh càng tốt.

9. Bón phân cho nho thời kỳ kinh doanh (tính cho 1 sào và 1 vụ nho)
+ Phân hữu cơ sinh học (HCSH) chuyên dùng cho nho có thành phần: N -P2O5 – K2O là 5-3-4 , liều lượng sử dụng là: 400 kg. Vôi CaCO3: 100 kg.

Đợt 1: Sau khi thu hoạch xong vụ trước:
+ 100 kg vôi CaCO3 .
+ Bón 130 kg phân HCSH
+ Bón phân bằng cách rãi đều trong luống nho, sau đó dùng cuốc xới nhẹ chôn vùi phân vào đất, tưới nước ngay. Bón phân tới đâu xới tới đó, không phơi phân dưới ánh sáng mặt trời.

Đợt 2: Trước cắt cành 10-12 ngày.
+ Bón 120 kg phân HCSH .
+ Bón bằng cách cuốc lỗ cách nhau khoảng 20 cm, sau đó lấp đất lại tưới nước hoặc rãi đều trong hầm, sau đó dùng cuốc xới nhẹ, lấp phân rồi tưới nước.

Đợt 3: 10-15 ngày sau khi đậu trái xong
+ Bón 150 kg Phân HCSH
Cách bón phân giống như trên.

*Bà con nên ử dụng các chế phẩm phân bón lá có hiệu quả tốt hỗ trợ dinh dưỡng cho cây nho như: Chế phẩm sinh học Vườn Sinh Thái, Agrostim , UP 5C, UP 5T, K- Humat …

III. Các loại bệnh chính hại nho

1. Bệnh Mốc Sương: (Downy mildew) do nấm Plasmopara viticola.
Nông dân còn gọi là bệnh nấm vàng, nấm trắng, nấm lá.
Phòng trị:
+ Ngắt bỏ lá bệnh đem đi tiêu hủy.
+ Sử dụng một số loại thuốc như sau: Thuốc gốc đồng Kocide 61,4 DF; Champion 77 WP; Metaxyl 25WP; Melody 66,75 WP; Bayfidan 250EC; Tilt 250 ND; Aliette 800 WP; Daconil 75 WP…

2. Bệnh Phấn trắng: (Powdery mildew) do nấm Uncinula necator
Nông dân còn gọi là bệnh nấm xám, bột xám xuất hiện trên lá và cành nho.
Phòng trị:
+ Sử dụng một số loại thuốc như sau: Melody 66,75 WP; Anvil 5SC; Sumi- eight 12,5 WP; Score 250 EC; Topsin M 70 WP….

3/ Bệnh nấm cuống: do nấm Diplodia sp. Thường xuất hiện khi có mưa, độ ẩm cao.
Phòng trị:
+ Các loại thuốc có thể sử dụng: Melody 66,75 WP; Bayfidan 250 EC; Sumi eight 12,5 WP; Score 250 EC; Aliette 800WP….

4. Bệnh rỉ sắt: do nấm Kuehneola vitis . Thường xuất hiện trên lá già, khi có độ ẩm cao.
Phòng trị:
+ Một số loại thuốc có hiệu quả: Thuốc gốc đồng như Kocide 61,4 DF; Champion 77 WP; Anvil 5SC; Sumi eight 12,5 WP; Tilt 250 ND…

5/ Bệnh thán thư: (Anthracnose) do nấm Elsinoe ampelina
Thường xuất hiện vào mùa mưa và khi trời có sương ban đêm. Nông dân còn gọi là bệnh ung thư, đốm mắt chim, bệnh thẹo quả.
Phòng trị:
+ Một số loại thuốc hạn chế được bệnh: Thuốc gốc đồng như Kocide 61,4 DF; Champion 77 WP; Anvil 5SC; Topsin M70WP; Score 250 EC….

IV. Các loại sâu hại chính trên nho:

1. Sâu xanh da láng (Spodoptera exigua).
Thường xuất hiện khi lá nho còn non, vào lúc trời khô hanh, độ ẩm thấp.
Phòng trị:
+ Dùng tay bắt và giết sâu, giết ổ trứng, cắt bỏ các lá có sâu mới nở.
+ Dùng các loại thuốc sinh học đặc trị như: NPV, Seba, Aztron, Delfin, Bitadin .…Các loại thuốc hoá học: Mimic 20F, Match 050EC, Atabron 5EC…

2. Bọ trĩ : Thrips spp. Xuất hiện khi trời khô hanh, nắng nóng kéo dài.
Nông dân hay gọi là rầy ri hay rầy lửa
Phòng trị:
+ Không nên để vườn nho khô, tưới nước để hạn chế bọ trĩ.
+ Phun luân phiên các loại thuốc có nguồn gốc sinh học như: Vibamec 1,8 EC; Vertimec 1,8 và các loại thuốc khác như dầu phun DC Tron Plus 98,8 EC; các loại thuốc thuốc hóa học như: Admire 050EC, Actara 25 WP…

3. Nhện vàng: Phyllocoptes vitis Nal. Xuất hiện sau khi cành ra lá non, trên lá già hoặc khi thu hoạch trái xong.
Nông dân còn gọi là “Bệnh” vằn ri hay chân gà
Phòng trị:
+ Sử dụng các loại thuốc chuyên trị nhện như: Comite 73 EC; Admire 050 EC; Bitadin…

4. Nhện đỏ: Eotetranychus carpini. Xuất hiện trên lá già hoặc khi thu hoạch trái xong.
Phòng trị:
+ Sử dụng các loại thuốc trừ nhện như: Comite 73 EC; Kenthane 18,5 EC; Kulumus 80 DF….
+ Chú ý nhện đỏ gây hại mặt trên lá do đó phải phun đều mặt trên lá.

5. Rệp sáp: Ferrisiana virgata. Thường bám trên cành hoặc trên lá già.
Nông dân còn gọi là rầy đu đủ, rầy bông.
Phòng trị:
+ Vườn nho thường bị rệp sáp: cần phải rửa cành kỹ sau khi cắt cành.
+ Sử dụng các loại thuốc sau: Applaud 10 WP; Actara 25 WP; DC Tron Plus 98,8 EC …

V. Biện pháp tổng hợp phòng trừ sâu bệnh hại nho:

+ Bón phân cân đối .
+ Làm giàn nho nên cách ly nhau tạo sự thông thoáng.
+ Vệ sinh đồng ruộng thu dọn tàn dư thực vật, tỉa bỏ trái lá bệnh, chồi nách, chồi yếu đem ra khỏi vườn tiêu hủy. Tuyệt đối không đổ xuống mương nước.
+ Hệ thống thoát nước tốt trong mùa mưa.
+ Khi đang có dịch bệnh xảy ra nên tìm cách hạn chế sự lây lan từ ruộng này sang ruộng khác.
+ Trên một vùng nên tổ chức cùng cắt nho một lúc sẽ rất thuận lợi cho công tác chăm sóc và hạn chế sâu bệnh lây lan .
+ Duy trì mật độ cành hợp lý: 6-8 cành/m2 .
+ Thường xuyên loại bỏ cành, chồi nách yếu.
+ Không nên trồng xen một số cây như xoài, ớt, hành, tỏi dưới giàn nho hoặc gần giàn nho .
+ Ưu tiên sử dụng các loại phân bón hữu cơ, chế phẩm sinh học (Chế phẩm Vườn Sinh Thái …) và các loại thuốc sinh học (Aztron, Dipel, NPV, Seba …)

*Nếu bắt buộc phải sử dụng biện pháp hóa học thì bà con cần chú ý:
+ Không sử dụng thuốc quá độc.
+ Không sử dụng thuốc lâu phân hủy.
+ Không sử dụng các loại thuốc có hoạt chất sử dụng quá cao
+ Không dùng quá liều chỉ định.
+ Không sử dụng thuốc trong thời gian cách ly sắp thu hoạch.
Nên áp dụng các loại thuốc thuộc nhóm ít độc, đó là nhóm 3,4. Cụ thể được hướng dẫn trên nhãn thuốc phòng trị từng loại sâu bệnh.

Chúc bà con thành công và có mùa vàng bội thu !