Bơ là một trong những loại cây ăn quả có giá trị dinh dưỡng cao nhất, giàu năng lượng, chứa nhiều vitamin và nhiều chất bổ dưỡng khác có lợi cho sức khỏe con người. Và cũng là 1 loại cây ăn quả đem lại giá trị kinh tế cao. Sau đây “Vườn Sinh Thái” sẽ hướng dẫn bà con quy trình kỹ thuật trồng bơ hiệu quả nhất.
1. Đất trồng
Đất trồng bơ thích hợp nhất là đất đỏ bazan. Địa hình phải thoát nước tốt. Nếu đất quá dốc thì thiết kế theo đường đồng mức, tạo băng để hạn chế xói mòn. Độ pH đất từ 5 – 6, trên đất cà phê cần bổ sung vôi.
2. Giống bơ
Phải trồng cây ghép đúng giống tốt, cây sinh trưởng khỏe, chống chịu sâu bệnh, năng suất đạt cao, dạng quả và chất lượng quả phù hợp cho tiêu chuẩn xuất khẩu. Bà con nên chọn giống bơ booth 7 là giống chất lượng và đem lại hiệu quả kinh tế cao
3. Mật độ trồng
Điều kiện trồng thuần bơ, thiết kế khoảng cách 8m x 7m hoặc 9m x 6m,trồng xen kết hợp che bóng, chắn gió cho cà phê thiết kế 9m x 9m hoặc 9m x 12m, vườn trồng mới cà phê nên hạn chế xen bơ ở khoảng trống nơi ngã tư
Hố đào 60 x 60 x 60cm bón lót mỗi hố 15 – 20 kg phân chuồng hoai (bổ sung men vi sinh), 0,5kg lân, rải 0,3 -0,5kg vôi.
Dùng dao rạch vòng tròn bỏ đáy túi nilông, cắt bỏ những rễ mọc dài ra khỏi bầu đất, rạch dọc từ đáy lên 10cm, đặt mặt bầu thấp hơn mặt đất 5 cm có ngọn quay về hướng gió và lấp đất ½ bầu cây, rút túi ny lon từ từ kết hợp lấp và nén đất vào xung quanh bầu đất, nên xen kẽ các giống nhóm hoa A, B. Bơ mới trồng rất cần che nắng, cắm cọc.
4. Phân bón
Cây con nên bón 4 -5 lần/năm, lượng bón tùy tuổi cây. Khi cây bắt đầu cho quả, nhu cầu phân Kali cao hơn, và lượng bón ổn định ở năm thứ 9, thứ 10. Các giai đoạn sinh trưởng của cây bơ mùa nghịch khác nhiều so với cây cà phê nên cần có chế độ dinh dưỡng cân đối theo tuổi và giai đọan.
Bà con chú ý cần bổ sung vôi và phân hữu cơ và đặc biệt nên sử dụng Chế phẩm sinh học Vườn Sinh Thái kết hợp phun và tưới để giúp cây bơ phát triển đồng đều, ra hoa đậu trái tốt đồng thời hạn chế được sâu bệnh
* Cách sử dụng Chế phẩm sinh học Vườn Sinh Thái cho cây Bơ:
Pha 100ml Chế phẩm với 200-300 lít nước, phun trên lá dưới dạng sương mù, mỗi lần phun cách nhau từ 10-15 ngày (Lưu ý: phun đều 1 lượt, không phun lại nhiều lần, không phun vào giai đoạn cây đang ra hoa rộ). Nên kết hợp tưới gốc định kỳ (pha 5ml-7ml chế phẩm với nước để tưới cho 1 gốc), để giúp đất phân giải hết các chất khó tan thành dễ tan, giúp bộ rễ hấp thụ dinh dưỡng, phát triển khỏe mạnh ức chế sự xâm hại của các khuẩn gây bệnh.
GS.TS NGUYÊN LÂN HÙNG: Nhấn mạnh tầm quan trọng của Chế phẩm sinh học
Vườn Sinh Thái trong canh tác nông nghiệp bền vững, hiệu quả
5. Tỉa cành tạo tán
Tiến hành 2 -3 lần/năm giai đoạn KTCB hoặc 1 lần sau thu hoạch, chú ý tỉa chồi của gốc ghép, tỉa những cành sâu bệnh sát đất, tỉa trống gốc nâng dần độ cao, tạo tán tròn đều thông thoáng đôi khi lệch về hướng gió lớn. Nên bỏ hoa ra trong năm đầu để cây đủ sức phát triển. Ơ cây còn nhỏ, chưa ổn định, điều kiện chăm kém, thiếu nước, tỉa không hợp lý đôi khi cây ra lệch mùa so với đặc tính giống
6. Tưới và tủ gốc
Cây bơ cần lượng nước vừa phải nhưng tưới nhiều lần. Có thể tưới 10-15 ngày/lần trong mùa khô kết hợp tủ gốc, không cần tưới quá đẫm hay đầy bồn, kết hợp bón 2 lần phân trong mùa khô. Việc tưới quá đẫm, sau đó để đất khô nứt sẽ làm đứt rể non, cây không phát triển hoặc chết.
7. Phòng trừ sâu, bệnh
Ở cây bơ, thiệt hại do bệnh nguy hiểm hơn sâu hại và nên quản lý theo hướng IPM (hạn chế dùng thuốc BVTV), nên tạo vườn thông thoáng, dọn sạch tàn dư, hạn chế ẩm ướt và phun thuốc phòng trị cục bộ.
8. Các bệnh hại phổ biến trên bơ
– Bệnh Thối rể, nứt thân:
Do nấm Phytophthrora cinamoni, ở các chân đất ẩm ướt, thủy cấp cao, nấm xâm nhập làm hư rể cọc, sau đó nấm lan tràn phá huỷ cả bộ rễ làm cây chết rụi. Cây bị bệnh có tán lá xơ xác, lá đổi sang mầu xanh nhạt rồi rụng, cành chết dần từ ngọn xuống thân chính. Cần tránh ẩm ướt liên tục ở vùng rể; Phát hiện sớm những vết nứt dọc, xì mũ trên thân và thâm đen trong mạch gỗ.
– Bệnh khô cành:
Do nấm Colletotrichum cloeosporiodes, nấm xâm nhập vào trên cành làm cành khô chết. Trên trái đã già, nấm xâm nhập qua vết thương, làm trái bị nhũn (thường là ở phần cuối trái). Ngoài ra, bệnh còn do nắng nóng rọi trực tiếp trong thời gian dài, trường hợp này xuất hiện rất phổ biến ở những cây mới trồng ít lá.
– Bệnh trên quả già :
Nấm bệnh xâm nhập từ khi quả đang phát triển (đường kính 1-3cm) tạo ra các điểm đen nhỏ trên vỏ quả, ở các giống bơ Sáp nhìn khá rỏ vào thời điểm sắp thu hoạch những vết nứt nhỏ, hình dấu cộng trên vỏ quả, các điểm đen này nứt và tách ra, làm giảm mẫu mã và giá bán. Nhìn chung, cần tạo vườn thông thoáng, dọn sạch tàn dư, sau đậu trái nên phun thuốc phòng ngừa
9. Các loại sâu hại phổ biến
– Côn trùng hại rể:
Gồm các đối tượng thường thấy như mối, sùng, dế, kiến, đặc biệt là rệp sáp, tập trung ở tầng đất từ 0 – 50cm, cây bị bệnh có lá vàng nhạt, cây suy dễ chết.
– Bọ xít:
Gồm 2-3 loài, chích hút nhựa đọt non, lá non làm héo và chùm đọt, đặc biệt là trái non tạo ra các chấm đen trên vỏ quả và nhiều hạt chai cứng trong thịt quả, mật số cao sẽ làm rụng nhiều quả, là cửa ngõ xâm nhập của nhiều loại nấm bệnh, làm giảm rất rỏ năng suất và chất lượng quả.
– Mọt đục thân cành:
Xuất khá phổ biến trên các vườn bơ, tạo nhiều lổ đục nhỏ trên thân, cành (khác với sâu đục cành) với lớp phấn trắng ở lổ đục (có thể là nấm) xuất hiện từ giữa mùa mưa khá rộ vào đầu đến giữa mùa khô, lổ đục tuy nhỏ và đường đục ngắn nhưng làm giảm quá trình sinh trưởng, phát triển và cành dễ gãy.
10. Thu hoạch bơ
Cây bơ ra nhiều đợt hoa, để đảm bảo chất lượng, vụ bơ nên thu hoạch từ 2 – 4 đợt quả, xác định qua nhiều đặc điểm bên ngoài và bên trong.
– Bắt đầu có một vài quả già rụng
– Vỏ quả chuyển màu tím hay xanh nhạt hơn, độ bóng thay đổi, có nhiều u cám hay sần hơn
– Âm thanh phát ra khi lắc quả (hạt lỏng)
– Vỏ lụa, vỏ hạt khô, dai và chuyển sang màu cánh dán
– Màu thịt quả vàng hơn
– Xác định qua hàm lượng % chất khô
Để được tư vấn và hỗ trợ kỹ thuật miễn phí về các quy trình trồng bơ, cũng như các loại cây ăn quả đặc sản khác, bà con có thể gửi lại thông tin câu hỏi ở bến dưới, hoặc liên hệ trực tiếp để được trợ giúp.
Chúc bà con có mùa vàng bội thu !