Để hạn chế dư lượng các loại hóa chất và kháng sinh, để có được những sản phẩm an toàn và chất lượng đáp ứng nhu cầu thị trường, đòi hỏi người nuôi trồng thủy sản phải tăng cường các biện pháp phòng bệnh cho các mô hình nuôi của mình để hạn chế bệnh phát sinh.

Một trong những biện pháp cần được khuyến cáo trong việc phòng ngừa bệnh trong các ao nuôi thủy sản là sử dụng các Chế phẩm sinh học để cải thiện chất lượng nước nhằm nâng cao khả năng phòng bệnh cho tôm, cá.

Chế phẩm sinh học là những sản phẩm có chứa một vài các nhóm vi sinh vật có lợi như: Bacillus sp., Lactobacillus sp., Nitrosomonas sp., Nitrobacter sp., Clostridium sp..

Ngoài ra, trong thành phần của một số Chế phẩm sinh học có chứa các Enzyme (men vi sinh), Vitamin, Vi chất và Khoáng chất có tác dụng hỗ trợ tiêu hóa và giúp hấp thu tốt thức ăn, đồng thời bổ sung đầy đủ các dinh dưỡng thiết yếu cho môi trường ao nuôi và tôm, các… Các Chế phẩm sinh học được sản xuất ở 3 dạng: Dạng viên, dạng bột và dạng nước.

Ứng dụng Chế phẩm sinh học trong nuôi trồng Thủy sản
Giúp tôm nở ruột lớn nhanh và sạch nguồn nước, môi trường ao nuôi

Tác dụng của Chế phẩm sinh học trong nuôi trồng thủy sản

Khi đưa Chế phẩm sinh học vào môi trường ao nuôi thủy sản, các vi sinh vật có lợi sẽ sinh sôi và phát triển rất nhanh trong môi trường nước. Sự hoạt động của các vi sinh vật có lợi sẽ có tác dụng cho các ao nuôi thủy sản như:

• Phân hủy các chất hữu cơ trong nước (chất hữu cơ là một trong nhiều nguyên nhân làm môi trường nước bị ô nhiễm), hấp thu xác tảo chết và làm giảm sự gia tăng của lớp bùn đáy.
• Giảm các độc tố trong môi trường nước (do các chất khí: NH3, H2S… phát sinh), do đó sẽ làm giảm mùi hôi trong nước, giúp tôm cá phát triển tốt.
• Nâng cao khả năng miễn dịch của tôm cá.
• Ức chế sự hoạt động và phát triển của vi sinh vật có hại (do các loài vi sinh vật có lợi sẽ cạnh tranh thức ăn và tranh giành vị trí bám với vi sinh vật có hại). Trong môi trường nước, nếu vi sinh vật có lợi phát triển nhiều sẽ kìm hóm, ức chế, lấn át sự phát triển của vi sinh vật có hại, do đó sẽ hạn chế được mầm bệnh phát triển để gây bệnh cho tôm cá.
• Giúp ổn định độ pH của nước, ổn định màu nước do Chế phẩm sinh học hấp thu chất dinh dưỡng hòa tan trong nước nên hạn chế tảo phát triển nhiều, do đó sẽ giảm chi phí thay nước. Đồng thời làm tăng oxy hòa tan trong nước, giúp tôm cá đủ oxy để thở, do đó tôm cá sẽ kháe mạnh, ít bệnh, ăn nhiều, mau lớn.

Mô hình nuôi Cá sử dụng Chế phẩm Vườn Sinh Thái tại Hải Dương | VTV2

Ngoài ra, một số Chế phẩm sinh học còn được sử dụng trộn vào thức ăn để nâng cao khả năng hấp thu thức ăn của cơ thể tôm cá, làm giảm hệ số thức ăn và phòng chống các bệnh nhiễm khuẩn đường ruột cho tôm cá.

Do đó, sử dụng Chế phẩm sinh học sẽ có ý nghĩa nhiều mặt trong việc nâng cao hiệu quả kinh tế cho các mụ hình nuôi thủy sản như:

• Làm tăng hiệu quả sử dụng thức ăn (giảm hệ số thức ăn).
• Tôm cá mau lớn, rỳt ngắn thời gian nuôi.
• Tăng tỷ lệ sống và tăng năng suất do tôm cá nuôi ít bị hao hụt.
• Giảm chi phí thay nước.
• Giảm chi phí sử dụng thuốc kháng sinh và hóa chất trong việc điều trị bệnh.

Chú ý khi sử dụng các loại Chế phẩm sinh học

Các Chế phẩm sinh học đều có tác dụng chính là phòng bệnh cho tôm cá, cho nên cần phải sử dụng càng sớm càng tốt để phát huy tốt hiệu quả phòng bệnh. Có thể sử dụng Chế phẩm sinh học ngay sau quá trình cải tạo ao vì trong quá trình cải tạo ao, diệt tạp thì hầu như các vi sinh vật (kể cả vi sinh vật có lợi và có hại) đều bị tiêu diệt. Do đó, trước khi thả giống vào ao nuôi cần phải đưa Chế phẩm sinh học vào nước ao để phục hồi sự hiện diện của các vi sinh vật có lợi và tái tạo nguồn thức ăn tự nhiên cho ao (đặc biệt là những ao tôm cá giống).

Không nên sử dụng Chế phẩm sinh học cùng với các loại hóa chất và kháng sinh, vì có thể làm chết các nhóm vi sinh có lợi, do đó việc sử dụng Chế phẩm sinh học sẽ không hiệu quả.

Nếu sử dụng các loại hóa chất (thuốc tím, phèn xanh, BKC …) tạt vào ao nuôi thì khoảng 2 – 3 ngày sau nên sử dụng Chế phẩm sinh học để khôi phục lại các nhóm vi sinh vật có lợi trong nước để cải thiện chất lượng nước và hạn chế ô nhiễm môi trường, vì khi đưa hóa chất vào nước ao sẽ làm tảo chết, mà vai trò của tảo trong nước rất quan trọng (nhưng tảo phải phát triển ở mức độ vừa phải) do tảo hấp thu các chất dinh dưỡng hòa tan trong nước sẽ giúp cho môi trường nước được “sạch” hơn.

Nếu đó sử dụng kháng sinh (trong trường hợp cho ăn thuốc để điều trị bệnh) thì sau khi ngưng sử dụng kháng sinh nên sử dụng các loại Chế phẩm sinh học (có công dụng hỗ trợ tiêu hóa) hoặc các loại men vi sinh trộn vào thức ăn cho cá để khôi phục lại hệ men đường ruột. Nguyên nhân là thuốc kháng sinh đó làm chết hệ men đường ruột trong hệ tiêu hóa của cá nên sau khi sử dụng kháng sinh cá sẽ có hiện tượng yếu ăn, chậm lớn do kém hấp thụ thức ăn vì trong bộ máy tiêu hóa thiếu các loại men vi sinh để giúp các hấp thu tốt thức ăn.

Cần bảo quản Chế phẩm sinh học ở nơi khô ráo thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.

Có thể khẳng định rằng, việc sử dụng Chế phẩm sinh học trong nuôi trồng thủy sản là 1 giải pháp khoa học kỹ thuật hữu hiệu để tạo ra sự an toàn về môi trường ao nuôi, phòng bệnh cho tôm cá cũng như đảm bảo được những nguồn thực phẩm sạch, an toàn và chất lượng, đồng thời cũng là cách để giúp cho nghề nuôi tôm, cá phát triển ổn định và bền vững !

Chúc bà con thành công !